Ντύσσελντορφ, 13.12.2008

Ομιλία του π. Ιωάννου Ψαράκη σέ συζήτηση πού ὀργάνωσε ἡ κ. Ἰωάννα Ζαχαράκη μέ θέμα:

Ἀναγκαιότητες καί καταστάσεις τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί τῶν φορέων του στή Γερμανία
Ἐντιμότατε κ. Γενικέ Πρόξενε!
Κυρίες καί κύριοι!

Ἐλπίζω νά μήν περιμένετε ἀπό μένα νά βρῶ καί νά προτείνω τίς λύσεις γιά τά προβλήματα τοῦ σήμερα καί τοῦ αὔριο τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς Γερμανίας στήν ἀτομική καί στη συλλογική του πορεία. Οἱ ὀργανωτές τῆς σημερινῆς συζήτησης τά συζητοῦν καί τά ἀντιμετωπίζουν καθημερινά καί μάλιστα μέ τή γνώση καί τήν καθοδήγηση εἰδικῶν καί τή δική τους πολύτιμη πεῖρα. Δράττομαι μάλιστα τῆς εὐκαιρίας νά ἐκφράσω τίς ἄπειρες εὐχαριστίες καί τήν εὐγνωμοσύνη μου καί τῆς Ἐνορίας μου στήν Καθολική καί τήν Εὐαγγελική Ἐκκλησία τῆς Γερμανίας καί εἰδικότερα τῆς Ρηνανίας, γιά τήν ἀγάπη τους πρός τήν Ἐνορία καί τό πολύπλευρο καί πολύτιμο ἔργο τους πρός τό λαό τοῦ Θεοῦ πού κλήθηκα νά διακονήσω.Ἐκεῖνο πού θά προσπαθήσω νά σᾶς παρουσιάσω πολύ σύντομα εἶναι κάποιες παρατηρήσεις στό θέμα μας ἀπό τή σκοπιά τοῦ τοπικοῦ Ἕλληνα Ὀρθόδοξου Ἱερέα.

1.    Μιά εἰκόνα τοῦ ποιμνίου τῆς Ἐνορίας
Σέ μιά πολύ γενική θεώρηση, ποίμνιο τῆς Ἐνορίας τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου Ντύσσελντορφ εἶναι:
οἱ Ἕλληνες ὀρθόδοξοι χριστιανοί πού βρέθηκαν ἐδῶ ὅταν ἱδρύθηκε ἡ Ἐνορία τό 1960 ἤ ἦλθαν ἀργότερα ἤ ἔρχονται ἀκόμη καί σήμερα καί ἐγκαθίστανται ἐδῶ γιά ἐργασία, γιά σπουδές, γιά ἰδιωτική ζωή, καθώς καί τά παιδιά καί τά ἐγγόνια τους.
Μαζί τους πρέπει νά προσμετρηθοῦν καί οἱ Γερμανοί καί ἄλλοι πού βατπτίστηκαν ὀρθόδοξοι στήν Ἐκκλησία μας, μαζί ἐπίσης μέ τά παιδιά καί τά ἐγγόνια τους.
Ἀρχικά εἶχαν ὅλοι ἑλληνική ὑπηκοότητα, ἐνῶ σήμερα ὑπάρχει μεγάλη ποικιλία σ΄ αὐτό τό θέμα χωρίς νά ἐνδιαφέρει καθόλου τήν Ἐκκλησία. Προτρέπουμε μάλιστα τούς ἐνορίτες μας νά πάρουν ὁπωσδήποτε τή γερμανική ὑπηκοότητα καί νά ἐνσωματωθοῦν μέ φρόνηση στή γερμανική κοινωνία.
Ὅλοι οἱ ὀρθόδοξοι πού προαναφέρθηκαν εἶναι δικαιωματικά καί αὐτονόητα μέλη τῆς Ἐνορίας, δέν ὑπάρχουν βιβλία ἐνοριτῶν καί κατάλογοι νέων, ἡλικιωμένων κλπ. καί ἀρκεῖ συνήθως ἡ προφορική τους ὁμολογία γιά νά γίνουν π.χ. ἀνάδοχοι σέ βάπτιση, παράνυμφοι στό γάμο κλπ.
Ὅλοι αὐτοί ἐπίσης ὡς Ἐνορία καί ὡς πιστοί ἀνήκουν στήν Ἱερά Μητρόπολη Γερμανίας καί μέσω αὐτῆς στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο τῆς Κωνσταντινουπόλεως.
Κέντρο τῆς Ἐνορίας εἶναι ὁ γνωστός σας Ἱερός ναός τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου καί τό Ἐνοριακό Κέντρο, καί τό ποιμαντικό της ἔργο μέ ἰδιαίτερο βάρος στό λειτουργικό τομέα ἐκτείνεται ἐπίσης στήν κατήχηση νέων καί ἐνηλίκων, στή διακονία ἀσθενῶν, φυλακισμένων καί ἡλικιωμένων, στήν κατάρτιση ἱεροψαλτῶν καί μέλῶν τῆς ἐκκλησιαστικῆς χορωδίας, στήν ψυχαγωγία, στίς μορφωτικές καί πολιτιστικές ἐκδηλώσεις, στίς ἐκδρομές, καί σέ εὐκαιριακές ἱεραποστολικές πρωτοβουλίες μέ ἀφορμή ἔκτακτα καταστρεπτικά γεγονότα στήν Ἑλλάδα ἤ ἀλλοῦ, π.χ. σεισμοί, τσουνάμι, ὑπερπολύτεκνοι κλπ.

2.    Μιά εἰκόνα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Γερμανίας
Δέν ἔχει ἰδιαίτερη σημασία τό γεγονός ὅτι ἡ Ἐνορία ὑπάρχει ἤδη ἀπό τό 1960 ἐνῶ ἡ Ἱερά Μητρόπολη Γερμανίας ἱδρύθηκε τό 1963.
Ἀπό τό 1974 ἡ Ἱερά Μητρόπολή μας εἶναι νομικά ἀναγνωρισμένη στή βόρεια Ρηνανία Βεστφαλία ὡς Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου καί ἔχει ὅλα τά προβλεπόμενα ἀπό τό γερμανικό νόμο προνόμια. Μητροπολίτης σήμερα εἶναι ὁ Σεβασμιώτατος κ. Αὐγουστῖνος, μόνος ἁρμόδιος καί ὑπεύθυνος ἔναντι τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, πού βοηθεῖται στό ἔργο του ἐκτός ἀπό τούς 63 Ἱερεῖς πού ἔχει σήμερα στίς ἰσάριθμες Ἐνορίες τῆς Γερμανίας καί ἀπό τρεῖς Βοηθούς Ἐπισκόπους: τό Θεοφιλέστατο Ἀρίστης κ. Βασίλειο, τό Θεοφιλέστατο Λεύκης κ. Εὐμένιο καί τό Θεοφιλέστατο Ἀριανζοῦ κ. Βαρθολομαῖο. Λειτουργική γλῶσσα παραμένει ἡ ἑλληνική, ἄρχισε ὅμως νά χρησιμοποιεῖται καί ἡ γερμανική, πού ἀσφαλῶς δέ θά μείνει μόνο στούς μικτούς γάμους ἀλλά θά μπεῖ σέ μερικά χρόνια καί στή Θεία Λειτουργία. Ἤδη ὑπάρχουν ναοί μέ μόνη τή γερμανική γλῶσσα καί Ἐνορίες μέ δεύτερη Θεία Λειτουργία στά γερμανικά.
Μιά ματιά στό τελευταῖο Ἡμερολόγιο τσέπης, πού μόλις κυκλοφόρησε, μᾶς πληροφορεῖ γιά τό Μητροπολιτικό ἐπιτελεῖο καί τούς τομεῖς τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔργου: Ἀντιγράφουμε:
Πρωτοσύγκελλος, πλήρως ἐπανδρωμένο Μητροπολιτικό γραφεῖο, Γερμανοί νομικός καί οἰκονομικός Σύμβουλος, Πνευματικό δικαστήριο, Γενικό Μητροπολιτικό Συμβούλιο, Μητροπολιτικό Συμβούλιο Παιδείας, Ἐπιτροπή Ὀρθόδοξης Διακονίας, Ἐπιτροπή Ὀρθόδοξης Κατήχησης, Ὑποεπιτροπή γιά τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν στή Βαυαρία, Ἐπιτροπή ἐργατικῶν καί κοινωνικῶν ζητημάτων, Ἐπιτροπή Φοιτητικῆς Μέριμνας, Ἐπιτροπή ἐκδόσεων, Συντακτική ὁμάδα τοῦ Περιοδικοῦ καί τοῦ Ἡμερολογίου, Οίκονομικό Συμβούλιο, Ὑποεπιτροπή εἰδικῶν οἰκονομικῶν θεμάτων, Ἐπιτροπή Διεκκλησιαστικῶν σχέσεων, Ἐπιτροπή Δημοσίων σχέσεων, Ἐπιτροπή Κτηριακῶν καί περιουσιακῶν θεμάτων, Διαχειριστική Ἐπιτροπή κηροποιείου καί Σχολή βυζαντινῆς μουσικῆς.
Ἄς σημειώσουμε ἀκόμη στόν τομέα τῶν διορθόδοξων καί τῶν διαχριστιανικῶν προσπαθειῶν καί τά ἀκόλουθα: τό τμῆμα ὀρθοδόξου θεολογίας στό Πανεπιστήμιο τοῦ Μονάχου, τήν ἕδρα ὀρθοδόξου θεολογίας στό Πανεπιστήμιο τοῦ Μύνστερ, τήν Ὀρθόδοξη Νεολαία, τήν Ἐπιτροπή Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας στή Γερμανία καί τήν εἰσιγήτρια γιά Ὀρθόδοξα θέματα στό Οἰκουμενικό Κέντρο τῆς Arbeitsgemeinschaft christlicher Kirchen in Deutschland.
Ἄν καί γνωστή καί αὐτονόητη, ἄς σημειώσουμε ἐπίσης τή στενή συνεργασία τῆς Μητροπόλεως μέ ὅλες τίς κατά τόπους Ἑλληνικές Ἀρχές καί Ὑπηρεσίες, τίς ποικίλες ἐπαφές καί συνεργασίες μέ τίς κατά τόπους καθολικές καί εὐαγγελικές Ἐκκλησίες καί Ὑπηρεσίες,τίς κατά καιρούς καί τόπους ἁρμόδιες κρατικές καί δημοτικές Ὑπηρεσίες καί βέβαια τίς διαθρησκειακές ἐπαφές.
Ὅσοι γνωρίζουν τά τῆς Ἐκκλησίας μας στή Γερμανία καί ἰδιαίτερα τά οἰκονομικά, δηλ. τή συντήρησή της ἀπό τούς πιστούς μέ τό κερί καί τό δίσκο, τίς βαπτίσεις καί τούς γάμους, καταλαβαίνουν τόν Μητροπολίτη ὅταν ἐπαναλαμβάνει στίς διάφορες Ἐνορίες ὅτι καί μόνη ἡ ὕπαρξη τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Γερμανίας εἶναι ἕνα θαῦμα καί μιά σκανδαλώδης καί συνεχής βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Ὑπάρχουν, ὡστόσο, μεγάλα προβλήματα, πού καλεῖται νά λύσει ἡ Μητρόπολή μας καί ἀνάμεσά τους τό οἰκονομικό, πού θά πρέπει κάποτε νά συζητήσουν καί νά ἀναλάβουν οἱ λαϊκοί. Οἱ μισθοί τῶν 1300 Ευρώ ἀναμένεται νά δυσκολέψουν πολύ τήν ἑπόμενη γενεά τῶν Ἱερέων καί τά πενιχρά γενικῶς οἰκονομικά της δέν ἐπιτρέπουν στή Μητρόπολή μας νά ἀναλάβει πρωτοβουλίες σέ σύγχρονα προβλήματα, ὅπως: ἡ ἀνεργία, ἡ ἐπαγγελματική ἐκπαίδευση τῶν νέων, ἡ διακονία τῶν ἡλικιωμένων, κλπ., ἐνῶ δυσκολεύεται ἤ καί ἀδυνατεῖ νά καταρτίσει προγράμματα δραστηριοτήτων πού θά ἐξασφάλιζαν χρηματοδοτήσεις ἀπό γερμανικές ἤ καί εὐρωπαϊκές πηγές. Τό ἑλληνικό κράτος συνεχίζει νά ἀγνοεῖ καί νά μήν ἐνισχύει οἰκονομικά τή Μητρόπολη καί τό ἔργο της, ἄν καί δημιουργεῖ μέ τήν πολιτική του προβλήματα πού θά κληθεῖ ἀργότερα κυρίως ἐκείνη νά ἀντιμετωπίσει. Δέ θά συμφωνήσει ἐπίσης ποτέ ἡ Μητρόπολη μέ τήν ἑλληνική ἐκπαιδευτική πολιτική στή Γερμανία.

3.    Οἱ ὀργανώσεις τῶν Ἑλλήνων στή σχέση τους μέ τήν Ἐνορία
Ἡ συμμετοχή τῶν ἐνοριτῶν σέ Κοινότητες, ἐπιστημονικούς, πολιτιστικούς, ἀθλητικούς, κοινωνικούς καί ἑλληνογερμανικούς Συλλόγους εἶναι ἀπό ὀρθόδοξη ἄποψη πολλαπλῶς θετική καί ἑπομένως ἐπαινετή καί, θά πρόσθετα, ἐπιβεβλημένη. Ἐκεῖ θά καλλιεργηθεῖ ἡ ἑνότητα, θά ζήσει καί θά λειτουργήσει ἡ ἑλληνορθόδοξη Παράδοση, θά ἐκφρασθοῦν πολιτικά καί κοινωνικά οἱ Ἕλληνες, θά συνειδητοποιήσουν τήν εὐθύνη καί τήν ἀποστολή τους στή Γερμανία, θά φροντίσουν τά παιδιά τους, θά ἀναδείξουν τή συνεργασία μέ ἀντίστοιχους φορεῖς τῆς Γερμανίας καί τῶν ἄλλων μειονοτήτων καί θά συντελέσουν στό πολιτισμικό γίγνεσθαι τῆς Εὐρώπης. Κάθε ὀργάνωση ἔχει ἄλλο ρόλο νά παίξει γιά τό ἴδιο καί μέ τό ἴδιο πλήρωμα. Τόπος καί ἀριθμός μελῶν ὑπάρχει γιά ὅλους καί δέ βλέπω ἀπό τήν πλευρά τῆς Ἐκκλησίας κινδύνους. Ἡ ἀπροθυμία τῶν νέων νά ἐπανδρώσουν καί νά ζωογονήσουν τίς ὑπάρχουσες ὀργανώσεις δέν εἶναι ὁπωσδήποτε σημεῖο ἀνησυχίας. Ἴσως νά μή θέλουν νά υἱοθετήσουν σχήματα τῆς δεκαετίας τοῦ 1960 ἤ νά συμπράξουν σέ παρωχημένες πρακτικές πού ἐπιμένουν κάποιοι νά κρατοῦν στή ζωή καί τίς ἀνάγκες τοῦ σήμερα. Ἴσως βρισκόμαστε σέ μεταβατικό στάδιο καί μπορεῖ νά δοῦμε αὔριο τούς νέους μας σέ νέα συλλογικά καί ἐλπιδοφόρα σχήματα, ὄχι ὁπωσδήποτε ἀμιγῶς ἑλληνικά. Ἡ μονοφυσιτική, πάντως, ἄποψη, πού θέλει ἕνα καί μόνο φορέα ἁρμόδιο γιά ὅλους καί γιά ὅλα καί ἔξω ἀπό τήν Ἐκκλησία, εἶναι ἔξω ἀπό τήν ἑλληνική καί τήν ὀρθόδοξη Παράδοση, ὅποιος κι ἄν εἶναι αὐτός καί ὅπως κι ἄν ὀνομάζεται. Δέν ὑπῆρξε μάλιστα, ἀπό ὅσο γνωρίζω, κάπου στήν ἑλληνορθόδοξη διασπορά μέχρι σήμερα καί δέ βλέπω προϋποθέσεις πού θά ἐπέτρεπαν τήν ἄνδρωσή του τόσο στό ἑλληνορθόδοξο πλήρωμα ὅσο καί στήν οὕτως ἤ ἄλλως πλουραλιστική Γερμανία.

4.  Τό μέλλον
Ἀνήκω σ’ ἐκείνους πού πιστεύουν ὅτι Ἑλληνισμός καί Ὀρθοδοξία εἶναι μεγέθη ὁμόδοξα καί ἀχώριστα. Εἶναι εὐλογία καί μοῖρα νά πορεύονται μαζί. Ἄν θέλετε νά τό πῶ ἀλλιῶς, εἶναι θέλημα Θεοῦ νά πορεύονται μαζί. Ἡ γαλλική ἐπανάσταση καί ὁ διαφωτισμός ἐχώρισαν κράτος καί Ἐκκλησία ἐδῶ στή Δύση. Ἡ πράξη ὅμως σήμερα εἶναι παντοῦ διαφορετική καί εἰδικά στή Γερμανία εἶναι τόσο στενή καί φρόνιμη ἡ συνεργασία, πού σχεδόν δέ φαίνεται ὁ χωρισμός. Πολλοί καί τρανοί δυτικόπληκτοι Ἕλληνες ἔκαμαν καί κάνουν τά παντα γιά νά γίνει τό ἴδιο καί στήν Ἑλλάδα. Εἶναι γνωστό ὅτι ἀπέτυχαν οἱ παλαιότεροι καί, πιστεύω, ὅτι ματαιοπονοῦν οἱ σύγχρονοι καί μᾶλλον πετυχαίνουν τό ἀντίθετο: νά ἀναδεικνύουν καί νά ἐνδυναμώνουν τό ἀδιάσπαστο τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί τῆς Ὀρθοδοξίας. Παρόμοιοι στόχοι καί ἀποσπασματικές ἐνέργειες στή Γερμανία, ἐπέφεραν ἐπίσης μέχρι σήμερα μόνο τή συρίκνωση καί τήν περιθωριοποίηση τῶν ἐμπνευστῶν τους καί εὐθύνονται πολύ γιά τήν ἀφασία καί τήν ἀπραξία τῆς ἐδῶ ἑλληνικῆς μετανάστευσης. Καί μή θεωρηθεῖ ἡ γνώμη μου αὐτή καύχηση καί χαιρεκακία τῆς Ἐκκλησίας. Ἀποτελεῖ διαπίστωση καί κατάθεση ὀδύνης ἀλλά καί πρόταση μελέτης γιά ἑλληνορθόδοξη πορεία τοῦ ἑλληνορθόδοξου πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας μας στή Γερμανία. Δέν μποροῦμε νά μιμηθοῦμε καί νά ἀντιγράψουμε τίποτα ἀπό τίς δομές καί τίς λειτουργίες τῶν Ἐκκλησιῶν καί τοῦ κράτους τῆς Γερμανίας, ἐκτός ἄν μπορούσαμε πρῶτα νά γίνουμε Γερμανοί. Ὁ θαυμασμός καί ἡ γοητεία πού νοιώθουμε πάντα γιά πολλά πράγματα στή χώρα πού ζοῦμε δέ φτάνει καί τό πιό πιθανό εἶναι νά μείνει μόνο ἐπικοινωνιακό κομπλιμέντο γιά τή Γερμανία ἤ νά μετατραπεῖ σέ ψύχωση καί κατάκριση τοῦ λαοῦ μας καί τῆς χώρα μας.
Μή λησμονοῦμε ποτέ ὅτι εἴμαστε μειονότητα στή Γερμανία καί ἀνέτοιμοι στίς ἐξοντωτικές πιέσεις τοῦ πανίσχυρου καί συνεχῶς μεταβαλλόμενου κοινωνικοπολιτικοῦ καί θρησκευτικοῦ περιβάλλοντος καί πρέπει ἐμεῖς νά βροῦμε καί τίς δομές καί τούς τρόπους ἅμυνας καί συμβίωσης καί συμπόρευσης μέ τούς λαούς καί τούς πολιτισμούς καί τίς Ἐκκλησίες καί τίς Θρησκεῖες πού συνυπάρχουμε. Τό γεγονός ὅτι εἴμαστε ἤδη Εὐρωπαῖοι, μπορεῖ νά εἶναι ἕνα θαυμαστό καί πολύτιμο πολιτικοοικονομικό κεκτημένο, ἔστω κι ἄν αμφισβητεῖται ἀπό ἀνησυχητικά ὑψηλά ποσοστά πολιτῶν ὅλων τῶν εὐρωπαϊκῶν χωρῶν. Μπορεῖ ὅμως ἐπίσης καί νά εἶναι ἡ πιό μεγάλη ἀπειλή καί ἡ πιό δελεαστική παγίδα γιά τήν πλήρη ἀφομοίωση καί τόν ἀφανισμό μας, ἄν πορευθοῦμε ἄκριτα καί τυχοδιωκτικά στήν πρόκληση τῆς ἑνωμένης Εὐρώπης. Ἔχουμε διαχρονικά καί δοκιμασμένα ἐφόδια, πού πολλές φορές τά ὑποτιμοῦμε ἤ καί τά ἀγνοοῦμε, πού εἶναι ζητούμενα καί μάλιστα ἐπείγοντα ζητούμενα στήν Εὐρώπη πού οἰκοδομοῦμε καί πού κανείς ἄλλος λαός δέ θά μποροῦσε σήμερα νά τά δώσει. Ἡ θεανθρώπινη θεώρηση τοῦ κόσμου, ἡ τριαδολογική ἀποδοχή του, ἡ ἑνότητα ἀγάπης καί δικαιοσύνης, νέων καί ἡλικιωμένων, ἐξουσίας καί διακονίας, κοινωνίας καί προσώπου, θεολογίας καί οἰκολογίας, θεολογίας καί φιλανθρωπίας, ἀνθρωπολογίας καί φιλοξενίας, ἁμαρτίας καί μετανοίας, ζωῆς καί θανάτου, θανάτου καί ἀνάστασης καί πολλά ἄλλα, δέν εἶναι προτάσεις γιά ἀποδοχή ἤ ἀπόρριψη ἤ ἔστω γιά συζήτηση. Εἶναι Θεοπαράδοτες καταβολές, πανανθρώπινα θεμέλια καί ἀσφαλεῖς στόχοι ἑνός ὑγιοῦς εὐρωπαϊκοῦ καί πανανθρώπινου πολιτισμοῦ. Θά εἶχα κάθε λόγο νά φοβοῦμαι γιά τό μέλλον τῶν ἐνοριτῶν μου, ἄν δέν εἶχα τή βεβαιότητα πώς ὅλα τά παραπάνω ἀποτελοῦν τήν ταυτότητα καί τήν ψυχή καί τήν πυξίδα τους, ὅπου κι ἄν βρεθοῦν. Ἡ ἀπουσία τους, μιά ἄψυχη δηλαδή Ὀρθοδοξία, θά φέρει τόν ἄκρατο ἀτομικισμό, τήν ἀνούσια σαλάτα τοῦ θρησκευτικοῦ συγκρητισμοῦ, τίς αἱρέσεις καί τά ὑποπροϊόντα τῶν ἀδιέξοδων μεταφυσικῶν ἀναζητήσεων, τήν ἀπαξία τοῦ ἀνθρώπου καί τού κόσμου, τόν ἀμοραλισμό καί τήν ἀπόγνωση, τόν εὐτελισμό καί τόν ἀφανισμό τῆς ζωῆς, τή δαιμονοποίηση καί τήν ἐξαχρείωση τῶν πάντων.
Μαζί καί μέ τό ὑπόλοιπο πολυεθνικό ὀρθόδοξο πλήρωμα τῆς Γερμανίας, ἄς προσευχηθοῦμε καί ἄς ἐργασθοῦμε νά μᾶς δώσει ὁ Θεός τίς ἀναγκαῖες δομές ὕπαρξης. διοίκησης καί πορείας μέ βάση τήν ἑλληνορθόδοξη πεῖρα καί Παράδοση. Ἡ συσπείρωσή μας στήν Ἐνορία μας καί στή Μητρόπολή μας ἐπαληθεύει ταυτόχρονα τήν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἐγγυᾶται τήν ἀλήθεια τῆς πίστεως καί τήν ἀσφαλῆ πορεία καί μᾶς ἀναδεικνύει οἰκουμενικούς Ἕλληνες καί οἰκουμενικούς μάρτυρες καί ὁμολογητές. Δόξα τῶ Θεῶ, πού τό κρατήσαμε καί τό ἔχουμε φάρο καί ὁδηγό μέχρι σήμερα, γιά νά μᾶς σώσει καί πάλιν, ὅπως μᾶς φύλαξε στήν τετρακοσάχρονη τουρκική σκλαβιά. Αὐτή ἀκριβῶς ἡ νέα μας διάσταση, ὡς Ἐκκλησίας καί ὡς λαοῦ, μᾶς ὁδηγεῖ καί μᾶς ὑποχρεώνει νά ἐγκαταλείψουμε ἔγκαιρα τά ἐξωγενῆ στοιχεῖα τοῦ στείρου κομματισμοῦ, τοῦ ἐπικίνδυνου ἐθνικισμοῦ καί τοῦ ἐπαρχιωτισμοῦ, τοῦ φόβου καί τῆς χλιαρῆς πίστης, τῆς ἀγνωσίας καί τῆς παγγνωσίας, τῆς ἰδιοτέλειας καί τῆς ἀκηδίας, τῆς φιληδονίας καί τῆς ἀμετανόητης ἁμαρτίας, πού ἀποτελοῦν σήμερα τά κυριότερα προβλήματά μας. Ὁ Χριστός, ἡ Παναγία, ὁ ἅγιος Ἀνδρέας καί ὅλοι οἹ Ἅγιοί μας, μᾶς προφύλαξαν καί μᾶς ὁδήγησαν πάντοτε. Αὐτοί μᾶς ὁδήγησαν νά δώσουμε καί στήν πόλη μας μέ τήν εἰκονογραφία τοῦ ναοῦ μας καί νά δώσουμε σέ λίγο καιρό μέ τά ψηφιδωτά πού θέλουμε νά βάλλουμε στό καμπαναριό μας, ἐπίκαιρα, δηλαδή αἰώνια θεολογικά, οἰκολογικά καί κοινωνικά μηνύματα. Δέν ἔχουμε παρά νά τούς ἀκούσουμε καί νά τούς μιμηθοῦμε καί σήμερα.
Σᾶς εὐχαριστῶ.