Νεκροί

Σύμφωνα με την πίστη και τή διδασκαλία της Εκκλησίας μας ο άνθρωπος δημιουργήθηκε για να ζει αιώνια με τον Θεό. Η ανθρώπινη αμαρτία όμως απομάκρυνε τον άνθρωπο από τον Θεό και απέκλεισε τη σωτηρία του, δηλ. την επιστροφή και την κοινωνία του και πάλι με τόν Δημιουργό. Για να μη γίνει λοιπόν το κακό αθάνατο αλλά καί για να γίνει δυνατή η σωτηρία επέτρεψε ο Θεός από φιλανθρωπία τον βιολογικό θάνατο του σώματος και φρόντισε να νικηθεί (ο θάνατος) στο σώμα του Κυρίου Ιησού Χριστού με την ανάστασή Του. Όπως αναστήθηκε ο Χριστός, έχουμε τώρα τη βεβαιότητα ότι και εμείς θα αναστηθούμε και όπως ο πρώτος ΑΔΑΜ και η πρώτη ΕΥΑ, έχουμε κι εμείς τη δυνατότητα της θέωσης και της σωτηρίας. Και οι νεκροί μας θα αναστηθούν και εμείς θα αναστηθούμε κατά τη Β΄ Παρουσία του Κυρίου και τη μακαριότητα της Βασιλείας του Θεού μπορούμε να απολαύσουμε. Το μόνο που μας ζητά ο Θεός είναι να πιστεύουμε στο Άγιο όνομά Του, και να ετοιμάζουμε ως ζωντανά μέλη της Εκκλησίας Του την επικράτηση του Αγίου θελήματός Του πάνω στη γη. Όσοι κοιμήθηκαν λοιπόν σημαίνει ότι τέλειωσε ο καιρός που τους είχε δοθεί και δε μπορούν πλέον να κάμουν τίποτα ούτε γιά το θέλημα του Θεού ούτε για τη δική τους σωτηρία. Τώρα θα περιμένουν τη μέλλουσα κρίση και θα προγεύονται όσα κατά τη δικαιοσύνη του Θεού έχουν προετοιμάσει για την αιωνιότητα της ψυχής τους. Εκείνο που μπορούμε εμείς να κάνουμε γιαυτούς σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας μας είναι η προσευχή (Κηδεία, Τρισάγια, Μνημόσυνα ) και τα καλά έργα (ελεημοσύνες).

Τα καλά έργα

Φιλανθρωπικά έργα και ελεημοσύνες πρέπει να κάνουμε πάντοτε. Είναι βασική διδασκαλία της Εκκλησίας μας και χωρίς αυτά η ίδια η πίστη μας μπορεί να είναι τυπική και υποκριτική ή νεκρή και άχρηστη. Αφορμές δε χρειάζεται επίσης να ψάξουμε για να βρούμε. Τα σύγχρονα μέσα ενημέρωσης φέρνουν μπροστά στα μάτια μας κάθε στιγμή όλη τη φρίκη της φτώχειας, της ανέχειας, της πείνας, των ασθενειών, των ερειπίων και των καταστροφών του κόσμου με τόση αφοπλιστική αλήθεια που μόνο ανάδελφοι και ανάλγητοι άνθρωποι μπορούν να παραβλέπουν. Και για συμμετοχή λοιπόν στον πόνο και στα προβλήματα των άλλων και για εκπλήρωση της εντολής του Ευαγγελίου μας και για καλό παράδειγμα στα παιδιά μας και για να εμποδίσουμε την κοινωνία να γίνει σκληρή και απάνθρωπη αλλά και για την ανακούφιση των ψυχών των νεκρών μας προτείνει η Εκκλησία μας τις ελεημοσύνες και τα καλά έργα, γιαυτό και παρακαλούμε τους πιστούς μας να τα πραγματοποιούν σε κάθε ευκαιρία. Αυτά που δεν πρόλαβε ή δε θέλησε να κάνει ο νεκρός μας για την ψυχή του ας τα κάνουμε εμείς από το υστέρημά μας αν όχι από όσα μας άφησε ως κληρονομιά.

Κόλλυβα

Για τα μνημόσυνα των νεκρών μας η Εκκλησία μας προτείνει τα κόλλυβα και όχι βέβαια τά άσχετα πράγματα που για ευκολία τους αγοράζουν και φέρνουν κάποιοι. Όποιος δέν ξέρει να τα κάνει είναι καλό να ρωτήσει και να μάθει και όχι να καταφεύγει αβασάνιστα στις εύκολες λύσεις. Τα κόλλυβα συμβολίζουν την ανάσταση των νεκρών μας και βεβαιώνουν τη δική μας πίστη στο βασικό αυτό δόγμα της Εκκλησίας μας και της παραδόσεώς μας… 

Καταχωρούμε και μια συνταγή για κόλλυβα.

Υλικά για ένα μεγάλο δίσκο

Σιτάρι 1 κιλό (κατά προτίμηση ἀποφλοιωμένο)
Ζάχαρη Μισό κιλό περίπου
Αμύγδαλα 600 γραμμάρια
Σουσάμι 300 γραμμάρια (κατά προτίμηση όχι αποφλοιωμένο)
Σταφίδες 100 γραμμάρια (ξανθές-μικρές)
Κανέλα Δυο κουταλάκια του γλυκού
Κύμινο Τρία κουταλάκια του γλυκού
Ρόδι Ένα
Κρασί Μια κουταλιά σούπας (κόκκινο)
Λάδι Τρεις σταγόνες
Αλάτι Μια κουταλιά σούπας
Πιπέρι

Εκτέλεση:
Πλένουμε και βράζουμε καλά το σιτάρι προσέχοντας να μην κολλήσει. Όταν αρχίζει να βράζει, ρίχνουμε το λάδι, το κρασί και το αλάτι. Όταν ψηθεί, το ξεπλένουμε με κρύο νερό και το απλώνουμε σε καθαρό λευκό τραπεζομάντηλο μαζί με φύλλα λεμονιάς, το θυμιάζουμε και το ανακατεύουμε σταδιακά για να στεγνώσει (να μείνει απλωμένο κάποιες ώρες).
Καβουρντίζουμε τα αμύγδαλα (όπως είναι με τη φλούδα) και το σουσάμι (ελαφρά και πολύ προσεκτικά να μην καεί και γίνει πικρό).
Σε ευρύχωρη λεκάνη ανακατεύουμε: το σιτάρι, τις σταφίδες, το ρόδι, την κανέλα, το πιπέρι, το κύμινο και τα αμύγδαλα (καβουρντισμένα και χονδροκοπανισμένα) και τα στρώνουμε στο δίσκο που έχουμε ετοιμάσει με κάποιο καρεδάκι ή χάρτινες δαντέλες.
Στρώνουμε επάνω στο μίγμα το σουσάμι (ελαφρότατα αλεσμένο) και πιέζουμε λίγο με λαδόχαρτο για να κάνουμε λεία την επιφάνεια.
Προσθέτουμε τη ζάχαρη με σουρωτήρι προσέχοντας να πάει παντού και στολίζουμε κατά βούληση. Κυρίως χρειάζεται φαντασία και μεράκι. Προσοχή στη διανομή! Πρώτα ανακατεύουμε (κάθε λίγο) και ύστερα προσφέρουμε.

Στολίδια
Αποφεύγουμε τα κουφέτα και τα χρυσοκούφετα καθώς και τα πολλά και περιττά στολίδια.
Ασπρισμένα αμύγδαλα (σχισμένα στα δύο ή όχι) μόνα τους ή σε συνδυασμό με καλές-μικρές σταφίδες ή με σπόρια από ρόδι προσφέρονται και για τη γεύση και για την εικόνα που θέλουμε να δώσουμε.
Ο σταυρός στη μέση του δίσκου είναι απαραίτητος και τα αρχικά του ονόματος του νεκρού, αριστερά και δεξιά του σταυρού, αν θέλουμε.
Ο σταυρός με κανέλα είναι εμφανίσημος αλλά όχι εύκολος.

Ψυχοσάββατο
Πότε είναι τα δύο Ψυχοσάββατα της Εκκλησίας μας είπαμε και πιο πριν.
Το ένα πριν από τη Μεγ. Σαρακοστή, την παραμονή της Αποκριάς (δηλαδή εννέα μέρες πριν από την Καθαρά Δευτέρα) και το άλλο μετά το Πάσχα και μάλιστα την παραμονή της Πεντηκοστής. Επειδή δεν είναι βέβαιο πως τα γνωρίζουμε όλοι, καλό είναι να συμβουλευόμαστε το Ημερολόγιό μας ή την ιστοσελίδα της Ενορίας μας ή τα προγράμματα που διανέμονται στον ναό, για να πληροφορούμαστε εγκαίρως και να κάνουμε την ετοιμασία μας.
Τις δυό αυτές μέρες είναι κατά κάποιο τρόπο η γιορτή των νεκρών μας και περιμένουν να τους θυμηθούμε, να πάμε στη Θεία Λειτουργία με τα πρόσφορα και με τα κόλλυβα, δηλ. με τα δώρα μας και να προσευχηθούμε για την ανάπαυση των ψυχών τους. Αν λησμονούμε τους νεκρούς μας, θα λησμονήσουμε πολύ σύντομα και τους ζωντανούς και θα χάσουμε με βεβαιότητα το δρόμο της οικογενείας, της αρετής και της αγάπης, δηλ. το δρόμο του Θεού.

Καύση
Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας προτείνει την ταφή των νεκρών μας και δεν ευλογεί την καύση. Όπως ο Χριστός ετάφη στο μνήμα έτσι και όλοι οι πιστοί πρέπει να θάβονται. Είναι απάνθρωπο και βάρβαρο να βάζουμε στο φούρνο τον άνθρωπό μας και να διακόπτουμε κάθε ανθρώπινη επαφή και επικοινωνία μαζί του. Όσοι δεν αγαπούσαν τους δικούς των όσο ζούσαν, βιάζονται τώρα να απαλλαγούν και από την παρουσία των σωμάτων ή των λειψάνων τους. Άρχισαν μάλιστα να εφευρίσκουν τρόπους πρωτόγνωρους και εντυπωσιακούς για την εξαφάνιση και της ολίγης στάχτης που έμεινε από την καύση, ρίχνοντάς την σε ποτάμια, στη θάλασσα, στα δάση, στα φαράγγια κλπ. ενώ κάποιοι συζητούν το διασκορπισμό της στο……διάστημα.

Οι λόγοι που προβάλλονται από τους υπέρμαχους της καύσης είναι χαρακτηριστικοί και προσδιορίζουν, νομίζω, καθαρά την ποιότητα του πολιτισμού μας: Δεν υπάρχει χώρος πια στα νεκροταφεία των πόλεων, μολύνονται τα υπόγεια ύδατα, δεν έχουμε καιρό ούτε για μας τους ίδιους, το κόστος της καύσης είναι μικρότερο από το αντίστοιχο της ταφής κλπ. Ευτυχώς οι πιστοί μας δεν παρασύρθηκαν σ‘ αυτή την πρακτική και θάβουν τους νεκρούς μας είτε στη γενέτειρά τους είτε στα εδώ γερμανικά νεκροταφεία. Τους καμαρώνουμε και τους επαινούμε και τους παρακαλούμε να κρατήσουν εκείνη την τρυφερή σχέση της ελληνικής μας αρχοντιάς προς τους νεκρούς, να θάβουν τους ανθρώπους μας, να τους επισκέπτονται τακτικά, να τους περιποιούνται και να κρατούν και εκεί τα ευγενή και πολιτισμένα έθιμα που γνώρισαν στά χωριά τους.