Του π. Ιωάννου Ψαράκη (Για την Εφημερίδα ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΝΩΜΗ) (Ντύσσελντορφ, 24.02.2003)

{mosimage}Όλοι γνωρίζουν πια την παράστασή μας στην κόγχη του Ιερού της Εκκλησίας μας με την Πλατυτέρα-Θεοτόκο, βρεφοκρατούσα, συντροφιά με σεβίζοντες Αγγέλους, πάνω από τον ποταμό Ρήνο και αντιπροσωπευτικά κτίρια της όμορφης Πρωτεύουσας της βόρειας Ρηνανίας – Βεστφαλίας. Την ονομάσαμε, δικαιολογημένα νομίζω, Παναγία του Ντύσσελντορφ, προσθέτοντας έναν ακόμη χαρακτηρισμό στούς χιλιάδες άλλους που χάρισε στην Παναγία η ευλάβεια των ορθοδό ξων χριστιανών.
Προτιμήσαμε να μην την καθίσουμε σε μεγαλοπρεπή θρόνο αλλά σε απλό καισυνηθισμένο κάθισμα, σαν εκείνα που χρησιμοποιούμε κι εμείς στην καθημερινότητά μας, για να φαίνεται πως είναι κι αυτή σε ταξίδι και σαν να έφθασε μόλις για να μας επισκεφθεί στην πόλη μας. Είναι λοιπόν η γνωστή μας Παναγία, «η δική μας Παναγία», που μας ακολουθεί παντού μέσα καί έξω από την πατρίδα μας την Ελλάδα, μας συντροφεύει και μας παρηγορεί, μας κρατά ορθο δόξους και μας τροφοδοτεί ασταμάτητα με δύναμη και ελπίδα. Γνωρίζουμε βέβαια και πιστεύουμε πως σαν Μητέρα του Κυρίου Ιησού Χριστού – του Αδελφού όλων των ανθρώπων – είναι και Μητέρα όλων των άλλων ανθρώπων και άρα δεν την κρατάμε αποκλειστικά δική μας. Θεωρούμε όμως και δικαίωμα αλλά και χρέος να κρατούμε τον τρόπο και την τρυφερότητα, την πίστη και την αγάπη της Εκκλησίας μας και των προγόνων μας προς το πρόσωπό της, που έχουν για μας μια αναντίρρητη και ανεπανάληπτη μοναδικότητα. Να βλέπουμε δηλαδή και να καμαρώνουμε στην Παναγία έναν διαχρονικό πολιτισμό γνήσιο και αποκλειστικά δικό μας, που πρέπει μάλιστα να τον ανακαινίζουμε συνεχώς και να τον προσαρμόζουμε στις εποχές και στους τόπους με φρεσκάδα και πειστικότητα σαν να αποτελεί την ταυτότητά μας, σαν να μη μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτόν, δηλαδή χωρίς την Παναγία. Η Μητέρα γη και η κάθε ανθρώπου μητέρα, η Αθηνά και όλες μαζί οι άλλες Θεές της Μυθολογίας μας και των άλλων Θρησκειών, η Δημιουργία του Θεού ολόκληρη λες και είναι συμπυκνωμένη στην Παναγία, στη Μητέρα του Θεού. Γιαυτό και όταν την τιμούμε και την ζωγραφίζουμε και την προσκυνούμε και την κουβαλούμε μαζί μας, δηλώνουμε μ΄ αυτόν τον τρόπο ανάμεσα στα άλλα και τη σταθερή μας απόφαση να μη σταματήσουμε να το κάνουμε αυτό μέχρι να γνωρίσουν και να αποδεχτούν όλοι οι άνθρωποι τη «δική μας Παναγία», δηλαδή την αληθινή ζωή, την πανανθρώπινη αγάπη, την οικουμενική ενότητα, τη μοναδική πηγή της αλήθειας, την χυσοστόλιστη και πολυπόθητη Πύλη του ουρανού, του Παραδείσου, της αιωνιότητας. Αυτή που πιστεύουμε και γνωρίζουμε εμείς να αναγνωρίσουν και να αποδεχτούν και στη Γερμανία και παντού στον κόσμο όλοι οι άνθρωποι σαν δική τους και να της εκφράσουν με δικούς τους τρόπους τον δικό τους σεβασμό, την δική τους ευλάβεια.

Η θέση της Πλατυτέρας στην κόγχη πάνω από το Ιερό είναι, ως γνωστό, η πρώτη θέση του κάθε ναού. Εκεί θα βλέπουν οι πιστοί όση ώρα στέκονται προσευχόμενοι είτε για βάπτιση και γάμο και αγιασμό και παράκληση είτε για Θεία Λειτουργία ή Μνημόσυνο. Και η θέση λοιπόν από μόνη της τονίζει και ξεχωρίζει τα εικονιζόμενα σ΄ αυτήν. Και επειδή η Παναγία έχει την Χάρη της από τον ενανθρωπήσαντα Υιό του Θεού ανεξάρτητα από ανθρώπινες διαθέσεις και θέσεις και τόπους και εποχές, εκείνο που τιμάται και διακρίνεται και υιοθετείται και προβάλλεται στην Εκκλησία μας είναι το Ντύσσελντορφ. Η πόλη που μας οδήγησε ο Θεός για να ζούμε, η πόλη για την οποία δεόμαστε και προσευχόμαστε σε κάθε Λειτουργία:

« Υπέρ της πόλεως ταύτης… και των πίστει οικούντων εν αυτή… »

«Υπέρ του διαφυλαχθήναι… την πόλιν ταύτην από οργής, λιμού, λοιμού, σεισμού, καταποντισμού και εμφυλίου πολέμου… »

« Μνήσθητι, Κύριε, της πόλεως εν η παροικούμεν.. »

Αυτή είναι το σπίτι μας, το χώμα που πατούμε, το νερό που πίνουμε, ο αέρας που αναπνέουμε, ο τόπος της εργασίας μας, της αγάπης μας, της ζωής μας, της μετανοίας μας, το όριο και ο καιρός που μας έδωκε ο Θεός. Αυτή είναι το παρόν καί το μέλλον μας, τα παιδιά μας, η πατρίδα μας, η Ενωμένη Ευρώπη,τα όνειρά μας. Αυτή είναι τέλος, η γνωριμία μας με τον υπόλοιπο κόσμο, η βεβαιότητα της αδελφοσύνης, η δοκιμασία της αγάπης και της αντοχής μας, η ευκαιρία άσκησης της αρετής μας, η δυνατότητα αυθυπέρβασης και σύνθεσης του χθες με το σήμερα, του δικού μας με το άγνωστο, η ελπίδα μας να δούμε και να βιώσουμε τη Βασιλεία του Θεού. Γιαυτό και βάζοντάς την σ΄ αυτή τη θέση δείχνουμε πόσο αγαπούμε και τιμούμε και σεβόμαστε την πόλη μας και πόσο τη χαιρόμαστε και την ευγνωμονούμε τόσο για τη φυσική της ομορφιά, κυρίως όμως για την ετοιμότητά της να μας δεχτεί και να μας φιλοξενεί και να μας προσφέρει την ίδια τη ζωή μας.

Tα δείγματα που διαλέξαμε δεν είναι βέβαια τυχαία. Φροντίσαμε να συμπεριληφθούν ενδεικτικά οι κύριοι τομείς της ζωής αυτού του τόπου, να τεθούν κάτω από την προστασία της Θεοτόκου και να εξαγιασθούν μέσα στη « Χάρη του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, στην αγάπη του Θεού και Πατρός και στην Κοινωνία του Αγίου Πνεύματος », όπως δεόμαστε σε κάθε Θεία Λειτουργία. Σαν επικρατούσα Θρησκεία της πόλεως δεικνύεται ο Χριστιανισμός με τις τρεις αδελφές Εκκλησίες: την Καθολική Lambertuskirche, την Ευαγγελική Johanneskirche και την Ορθόδοξη Andreaskirche – τη δική μας και μάλιστα με τον ολοφάνερο συμβολισμό της ανάγκης να αποκαταστήσουν τη χαμένη ενότητα, συμβολισμό που βλέπουμε και σε άλλα σημεία της Αγιογραφίας μας. Για το πολίτευμα και την πολιτική και τους νόμους του τόπου ευχόμαστε τον εξαγιασμό της Δημοκρατίας με τον ιερό βωμό της – την Landtag. Για μια ευνομούμενη και συγκροτημένη και καλοδιοικούμενη πόλη προσευχόμαστε βλέποντας το Δημαρχείο. Ο πολιτισμός και η τέχνη ευλογείται με το κεντρικό θέατρο (Schauspielhaus), μουσεία και αξιοθέατα. Η παιδεία αναδεικνύεται με σχολεία και τεχνολογικά επιτεύγματα. Η εργασία και το εμπόριο προσλαμβάνονται με καταστήματα, πλοία και διοικητήρια επιχειρήσεων. Οι επικοινωνίες και η ηλεκτρονική εποχή μας ενσαρκώνονται στον πύργο της πόλεως. Ο Ρήνος, η γέφυρα, οι δρόμοι και ο ουρανός συνθέτουν τη διακίνηση και τη συνάντηση του κόσμου. Το νερό του Ρήνου και το πληθωρικό πράσινο παρακινούν και περιμένουν την αγάπη προς το φυσικό περιβάλλον ενώ ο μόλις διακρινόμενος χρυσός Σταυρός στην άνω αριστερή γωνία της λίμνης του Benrath μπροστά από το Benratherschlo? καλεί στην καθιερωμένη ετήσια πανηγυρική τελετή του Αγιασμού των Υδάτων. Η αρχιτεκτονική, η ζωγραφική, η μουσική, η αρμονία, η γαλήνη, η συνύπαρξη, συνθέτουν μια μεγαλειώδη παρέμβαση του ανθρώπου στον τόπο και στο χρόνο μέ φόβο Θεού και σεμνότητα και αγάπη. Αυτά είναι μερικά μόνο από όσα είδαμε στην πόλη μας, αυτά αγαπήσαμε, με αυτά ζούμε καθημερινά, αυτά είναι η χαρά μας. Μέσα και πίσω από όλα αυτά είδαμε και βλέπουμε τους ανθρώπους, τους συμπολίτες, τους αδελφούς, τα παιδιά του Θεού χωρίς χρώματα και άλλες ρατσιστικές και κοινωνικές διακρίσεις, να ζουν και να συνυπάρχουν και να συλλειτουργούν για το σήμερα και για το αύριο και της πόλης μας και της Ενωμένης Ευρώπης και της ανθρωπότητας. Γιαυτό τα ζωγραφίσαμε σαν φανέρωση της καρδιάς μας, σαν δάκρυ της αγάπης μας και της προσευχής μας, σαν ελπίδα και όραμα της εδώ παρουσίας μας. Ποτέ δεν πρέπει να τα δούμε σαν φωτογραφίες, σαν κοσμικά έργα έστω και θαυμαστά. Είναι το θέλημα του Θεού και η εμπειρία μας η μυστική πως Εκείνος συνοδεύει παντού και πάντοτε την πορεία μας κι έχουμε χρέος να συλλαμβάνουμε και να ερμηνεύουμε σωστά και για μας και για τον τόπο μας και για την εποχή μας τα μηνύματα της αγάπης Του.

Η αποδοχή της παραστάσεώς μας από το πλήρωμα της Ενορίας, από τούς άλλους αδελφούς ορθοδόξους, από τους αδελφούς δυτικούς χριστιανούς αλλά και από όσους άλλους την είδαν είναι συγκινητική και χαιρόμαστε γιαυτό ιδιαίτερα. Χαιρόμαστε γιατί μας επιτρέπει ο Θεός να ζούμε σε τόπο και σε εποχή και σε πνεύμα οικουμενικότητας και αδελφικής συνύπαρξης και να διαπιστώνουμε πως και οι Γερμανοί και οι Έλληνες και οι Ορθόδοξοι και οι Καθολικοί και οι Ευαγγελικοί και όλοι οι άνθρωποι σκέφτονται το ίδιο και επιθυμούν και αγωνί ζονται να γνωριστούν μεταξύ τους, να ζήσουν ειρηνικά και δημιουργικά μαζί και να κληροδοτήσουν στους επιγενομένους μνημεία και δείγματα από αυτό ακριβώς το πνεύμα. Χαιρόμαστε και ευχαριστούμε τον Θεό που οδήγησε τον ξεριζωμό από τα χωριά μας και τη μετανάστευσή μας στις ανάγκες και στη δεκτικότητα της Γερμανίας και ευλόγησε τη σύζευξη που φανερώνει σήμερα καρπούς αγλαούς.

Δε μένει παρά να ευχαριστούμε με ευγνωμοσύνη τις Αδελφές Μοναχές της Ιεράς Μονής Χρυσοπηγής Χανίων και για τη σύνολη Αγιογράφηση της Εκκλησίας μας και ξεχωριστά για την Παναγία του Ντύσσελντορφ αλλά και να ερχόμαστε με τα παιδιά και τους γνωστούς και φίλους μας συχνά να την βλέπουμε. Αφού την αγαπούμε πρέπει και να την επισκεπτόμαστε.