Νηστεία
Οι νηστείες της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Όλες οι Τετάρτες και οι Παρασκευές του έτους.
Καταλύουμε νηστήσιμα φαγητά χωρίς λάδι και καθόλου οινοπνευματώδη ποτά. (Όσπρια, όλα τα θαλασσινά εκτός από ψάρια, λαχανικά, φρούτα, ψωμί κλπ.).
Η παραμονή της εορτής των Φώτων, (δηλαδή, στις 05 Ιανουαρίου).
Καταλύουμε νηστήσιμα φαγητά χωρίς λάδι και καθόλου οινοπνευματώδη ποτά. (π.χ. Όσπρια, όλα τα θαλασσινά εκτός από ψάρια, λαχανικά, φρούτα, ψωμί κλπ.), εκτός αν συμπέσει ημέρα Σάββατο ή Κυριακή, οπότε επιβάλλεται το λάδι (δηλαδή πρέπει να καταλύσουμε λάδι).
Η Μεγάλη Σαρακοστή, (δηλ., οι επτά εβδομάδες πριν από το Πάσχα).
Στους πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού, μόνο τα Σάββατα και οι Κυριακές της Μεγάλης Σαρακοστής ήταν με λάδι, ενώ όλες οι καθημερινές ήταν με ξηροφαγία και χωρίς λάδι. Εκεί έχουν την αρχή τους και τα τριήμερα της ξηροφαγίας που κρατούν και σήμερα κάποιοι χριστιανοί στην πρώτη και στη Μεγάλη Εβδομάδα. Και ενώ ουδέποτε τροποποιήθηκε ή καταργήθηκε αυτή η νηστεία, στην πράξη επεκράτησε αυτό που σήμερα γνωρίζουμε και κρατούμε ως Μεγάλη Σαρακοστή, δηλαδή:
Καθαρή Δευτέρα, Τετάρτες και Παρασκευές, Μεγάλη Δευτέρα, Μεγάλη Τετάρτη, Μεγάλη Παρασκευή και Μέγα Σάββατο χωρίς λάδι και σ΄ όλες τις άλλες ημέρες, Τρίτη, Πέμπτη, Σάββατο Κυριακή, λάδι και με φειδώ οινόπνευμα, π.χ. λίγο κρασί.
Η γιορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου-25 Μαρτίου-και η Κυριακή των Βαΐων-η πριν από το Πάσχα Κυριακή-εξαιρούνται και καταλύουμε ψάρι.
Η νηστεία των Αγίων Αποστόλων, (δηλαδή, το χρονικό διάστημα από τη Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων μέχρι και 28 Ιουνίου).
Αυτή η νηστεία είναι μικρότερη ή μεγαλύτερη σε χρονική διάρκεια ανάλογα με το Πάσχα, αν είναι όψιμο ή πρώιμο. Έτσι, αν το Πάσχα είναι στις 03 Μαΐου ή αργότερα, δε μένουν ημέρες γι αυτή τη νηστεία, ενώ, αν είναι στις 04 Απριλίου, μένουν 29 ημέρες γι αυτή τη νηστεία. Στις Τετάρτες και Παρασκευές νηστεύουμε το λάδι και στις άλλες ημέρες, Δευτέρα, Τρίτη, Πέμπτη, Σάββατο, Κυριακή, καταλύουμε λάδι, ψάρι και με φειδώ οινόπνευμα (π.χ. λίγο κρασί).
Η νηστεία του Δεκαπενταυγούστου, (δηλαδή, από 01 μέχρι και 14 Αυγούστου).
Στη νηστεία αυτή της Παναγίας έχουμε νηστεία από λάδι στις Τετάρτες και Παρασκευές και λαδερά νηστήσιμα στις άλλες ημέρες. Η γιορτή της Μεταμορφώσεως-06 Αυγούστου-εξαιρείται και καταλύουμε ψάρι, όποια ημέρα και αν τύχει.
Η νηστεία του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου στις 29 Αυγούστου.
Ισχύουν όσα γράψαμε για τη νηστεία της παραμονής των Φώτων (05 Ιανουαρίου).
Η νηστεία του Τιμίου Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου.
Ισχύουν όσα γράψαμε για τη νηστεία της παραμονής των Φώτων (05 Ιανουαρίου).
Η νηστεία των Χριστουγέννων, (δηλαδή από 15 Νοεμβρίου μέχρι και 24 Δεκεμβρίου).
Ισχύουν όσα γράψαμε για τη νηστεία των Αγίων Αποστόλων, δηλαδή νηστεία από λάδι στις Τετάρτες και Παρασκευές, λαδερά νηστήσιμα στις άλλες ημέρες και ψάρι μέχρι και τις 17 Δεκεμβρίου.
Εξαιρέσεις στη νηστεία
Ηδιάθεση της Εκκλησίας να ξεχωρίσει κάποια πρόσωπα και να τονίσει το ρόλο τους στη ζωή της (π.χ. Χριστός, Θεοτόκος, Άγγελοι, Ιωάννης Πρόδρομος, Απόστολοι και άλλοι μεγάλοι Άγιοι) από τη μια και η φιλανθρωπία της από την άλλη, οδήγησε την Εκκλησία να καθιερώσει ένα πλήθος από εξαιρέσεις στις παραπάνω νηστείες και είναι καλό να τις γνωρίζουν και να τις εφαρμόζουν οι πιστοί. Και η νηστεία τους θα είναι έτσι ευκολότερη και η εκκλησιαστική τάξη και παράδοση θα φυλάσσεται ακριβέστερα.. Τις σημειώνουμε εδώ για να τις μάθουμε.
Το Μέγα Σάββατο νηστεύουμε το λάδι, όχι όμως τα άλλα Σάββατα και Κυριακές του έτους, είτε συμπέσουν σε περιόδους νηστείας είτε όχι..
Στις Δεσποτικές και Θεομητορικές γιορτές του έτους (δηλαδή στις γιορτές του Χριστού και της Παναγίας), που βρίσκονται σε Σαρακοστή, καταλύουμε ψάρι, ανεξάρτητα αν κάποιες συμπίπτουν και σε Τετάρτες ή Παρασκευές (π.χ. Ευαγγελισμού-25 Μαρτίου, Βαΐων-Κυριακής πριν το Πάσχα, Μεταμορφώσεως-06 Αυγούστου, Εισοδίων-21 Νοεμβρίου).
Στις Δεσποτικές και Θεομητορικές γιορτές του έτους, που δεν βρίσκονται σε Σαρακοστή, καταλύουμε ψάρι ή και κρέας, ακόμη κι αν τύχουν σε Τετάρτες ή Παρασκευές (π.χ. Περιτομής του Χριστού-01.Ιανουαρίου, Θεοφανείων-06 Ιανουαρίου, Υπαπαντής του Χριστού-02 Φεβρουαρίου, Κοιμήσεως της Θεοτόκου-15 Αυγούστου, Γενεθλίου της Θεοτόκου-08 Σεπτεμβρίου).
Στις Τετάρτες και Παρασκευές που θα συμπέσουν οι γιορτές του Τιμίου Προδρόμου-07 Ιανουαρίου και 24 Ιουνίου, των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου-29 Ιουνίου, του Αγίου Αποστόλου Φιλίππου-14 Νοεμβρίου και η γιορτή του Αγίου της Ενορίας μας-για το Ντύσσελντορφ 30 Νοεμβρίου, καταλύουμε ψάρι.
Την Τετάρτη και την Παρασκευή της Τυρινής Εβδομάδας (δηλαδή, την εβδομάδα πριν από την έναρξη της Μεγάλης Σαρακοστής) καταλύουμε ψάρι, τυρί και αβγά.
Οι Τετάρτες και Παρασκευές από 25 Δεκεμβρίου μέχρι και 04 Ιανουαρίου, εκείνες της Α΄ εβδομάδας του Τριωδίου, της Διακαινήσιμης εβδομάδας και της εβδομάδας μετά την Πεντηκοστή είναι ημέρες κρεωφαγίας.