Του π. Ιωάννου Ψαράκη (Ντύσσελντορφ, Ιούλιος 2003) (Για την Εφημερίδα ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΝΩΜΗ Ντύσσελντορφ)

Στη συνάντηση κορυφής της Θεσσαλονίκης τον περασμένο Ιούνιο έγινε κατ΄ αρχήν δεκτό το Σχέδιο Συντάγματος της Ενωμένης Ευρώπης. Τώρα όλα προχωρούν κανονικά στις σχετικές διαδικασίες και είναι μάλλον βέβαιη η ψήφισή του μέσα στη διάρκεια της τρέχουσας Ιταλικής Προεδρείας. Θα γίνουν πιθανώς κάποιες μικροτροποποιήσεις ή και μικροπροσθήκες που δε θα αλλάξουν όμως τη φιλοσοφία του. Ειδικά στο θέμα «Θρησκεία της Ευρώπης» δεν αναμένονται ούτε αλλαγές ούτε προσθήκες και μάλλον θα υποχρεωθούμε από το επόμενο κιόλας έτος να ανήκουμε σε μια Ευρώπη που το Σύνταγμά της δε μιλεί για Θρησκεία. Το ότι οι λαοί της θρησκεύονται και είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία χριστιανοί, αυτό δεν ενδιαφέρει τους αντιπροσώπους των λαών της, τους βουλευτές και τούς κυβερνήτες, που θα ψηφίσουν τη σχετική απόφαση.

Γιατί όμως; Που εξελέγησαν βουλευτές αυτοί που πήραν την απόφαση της Θεσσαλονίκης και αυτοί που θα πάρουν την οριστική απόφαση σε λίγο; Είχαν πει στους ψηφοφόρους τους ότι θα ψηφίσουν μια Ευρώπη Άχριστη και χωρίς Θρησκεία; Και αν δεν το είχαν πει και προχωρήσουν στην ψήφιση, είναι αυτό Συνταγματικό και νόμιμο, ηθικό και Δημοκρατικό και συμφέρον για το κάθε Έθνος ή μήπως είναι υποκλοπή και καταδολίευση της άδολης λαϊκής ψήφου και άρα επιορκία και πιθανώς έγκλημα κατά και του εθνικού κράτους και της πολυεθνικής Ευρώπης; Και είναι μέν δυστυχώς αλήθεια ότι οι διάφοροι νόμοι ψηφίζονται και καταργούνται ή τροποποιούνται από τις κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες στα διάφορα κράτη προκειμένου να εξυπηρετηθούν, συμφέροντα εντοπίων και ξένων ισχυρών.Δεν ισχύει όμως το ίδιο και για τα Συντάγματα. Μόνο μικροαλλαγές μπορούν να γίνονται, μόνο για εθνικούς λόγους και μόνο με τη συναίνεση μιας ευρύτερης πλειοψηφίας βουλευτών, συνήθως πολύ ευρύτερης από την εκάστοτε και εκασταχού κυβερνητική πλειοψηφία. Όταν όμως πρό κειται για την αλλαγή βασικών άρθρων του Συντάγματος, τότε γίνεται προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία με Δημοψήφισμα.

Το ίδιο και με μεγάλη πάντα προσοχή, αυστηρότητα και ευθύνη γίνεται και όταν πρωτοσυντάσσονται τα Συντάγματα. Επιτροπές, παραεπιτροπές, ειδικοί επιστήμονες, εκπρόσωποι κομμάτων και κοινωνικών ομάδων, αρχηγοί θρησκειών, μέσα ενημέρωσης, όλοι και όλα σε ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα συζητούν και συντάσσουν το τελικό κείμενο που καλείται ύστερα να ψηφίσει και να θέσει σε ισχύ η Βουλή. Τώρα που πρόκειται για το Σύνταγμα της Ευρώπης θα περίμενε κανείς οι διαδικασίες αυτές να είναι απόλυτα διαφανείς, υποχρεωτικά μακρές σε χρονικό βάθος και ανοικτές στη λαϊκή συμμετοχή για να μπορέσουν να συμμετάσχουν όσο γίνεται περισσότεροι στην ετοιμασία του και να εκφραστούν εκεί οι αληθείς ιδέες-θεμέλια του Ευρωπαϊκού πολιτισμού, συνταιριασμένες με τις απαιτήσεις των καιρών και τα ευγενή οράματα των λαών της Ευρώπης. Αντ΄ αυτού όμως από τη μια βλέπουμε μια ανεξήγητη βιασύνη στην ετοιμασία του κι από την άλλη μια ολιγαρχική διάθεση να αποκλεισθούν εκ προοιμίου κεφάλαια, όπως η Θρησκεία, σαν να αποτελούν επείγοντα κίνδυνο και απειλή για την Ευρώπη και όχι την ίδια την ψυχή της. Κι όμως είναι βέβαιο πως δύσκολα πλέον, πολύ δύσκο λα, θα μπορούσε να τροποποιηθεί ή να συμπληρωθεί το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα. Ποιος θα πείσει τον κάθε φιλόθρησκο και χριστιανό πολίτη της Ευρώπης ότι η συμπεριφορά αυτή των Ευρωκεφαλών δεν είναι σκόπιμη και υποβολιμαία;

Ασφαλώς και δεν επιτρέπεται να αγνοηθούν τα προβλήματα της θρησκευτικής απολυταρχίας που γνώρισε η Δυτική Ευρώπη παλαιότερα. Θα πρέπει όμως και να λυτρωθεί κάποτε η ίδια αυτή Δυτική Ευρώπη από το Σύνδρομο του Διαφω τισμού και της γαλλικής επαναστάσεως που φαίνεται να την τυραννά το ίδιο επικίνδυνα. Γιατί όσο λάθος είναι η απολυταρχία και μάλιστα η θρησκευτική απολυταρχία άλλο τόσο λάθος είναι και το χάος. Στην πρώτη αναπαύεται και διαιωνίζεται ο Παπισμός στο δεύτερο ο ατομικισμός και η αναρχία. Καί δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι οι Τερατογενέσεις που γνωρίσαμε στην Ευρώπη με τους δύο παγκόσμιους πολέμους, και με τον πρόσφατο του Ιράκ και η άφρονη φιλοσοφία και πράξη της (των) υπερδύναμης του καιρού μας προέρχονται από κυβερνήσεις και συστήματα, που ομνύουν στη « Δημοκρατία », στα ατομικά δικαιώματα και στις άλλες ωραιοφανείς αντιλήψεις και διακηρύξεις που όμως απλώς ερμηνεύουν και χρησιμοποιούν κατά βούληση, οι κάθε φιλόδοξοι: Μεσίες, Εθνάρχες, Ευρωπάρχες, Βρυξελάρχες, Πετρελαιάρχες, Πυρηνικάρχες, Υδατάρχες, Διαστημάρχες, Πλανητάρχες κλπ. Αρκετά πειστικό παράδειγμα είναι, νομίζω, και η αγαστή σύμπνοια και συνεργασία των κυβερνήσεων και των συστημάτων αυτών στις μέρες μας τάχα για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, την οποία όμως κυοφορούν και εξοπλίζουν και πιθανώς κατευθύνουν με μυστικές συμφωνίες, αφού φαίνεται να είναι το ιερό τέρας που αντικατέστησε το κομμουνιστικό και χρειάζεται όχι για να απειλεί αλλά για να στηρίζει αυτούς που φαινομενικά το μάχονται.

-Επειδή οι μεγάλες αποφάσεις προϋποθέτουν μελέτη και σκέψη και βάσανο και σίγουρα όλα αυτά δε μπορεί κανείς να δεχθεί ότι λείπουν από τους Ευρωπατέρες μας, διερωτάται ο κάθε Ευρωπαίος πολίτης τί να συμβαίνει άραγε;Γιατί αρνείται τόσο αναίτια και τόσο εύκολα την ψυχή της η Ευρώπη; Βεβαιώθηκε ότι το χριστιανικό της αίμα είναι άρρωστο; Μα τότε πως δικαιολογούνται η δουλι κή σχεδόν συμπεριφορά της απέναντι στον Πάπα και τα χριστιανοδημοκρατικά της κόμματα; Φοβάται την αγιάτρευτη πληγή του χριστιανικού σχίσματος ή μήπως τη χρειάζεται για πολιτικούς εκβιασμούς, όταν αργότερα θα συνυπάρχουν ή θα αντιπαρατίθενται δυναμικά στο Ευρωπαϊκό έδαφος πολυπληθείς θρησκευτικές και πολιτισμικές ομάδες; Αν οι παράφρονες της Ευρωπαϊκής ιστορίας είναι γνήσια τέκνα του Ευαγγελίου του Χριστού, τότε βέβαια υπάρχει πρόβλημα και ίσως πρέπει γρήγορα να απαλλαγούμε και από τον Χριστό και από το Ευαγγέλιό του. Πότε και που όμως αποδείχτηκε κάτι τέτοιο και δεν το μάθαμε οι Ευρωχριστιανοί; Αν πάλι οι παράφρονες αυτοί είναι γνήσια τέκνα του Ευρωπαϊκού Ρατσιοναλισμού και της συνακόλουθης διαστροφής του ΕΓΩ, ποια δύναμη και ποιο φάρμακο θα εμποδίσει πλέον τη δαιμονοποίηση και της Ευρώπης; Σε περιόδους πνευματικής σύγχυσης και κρίσης, που ποτέ δεν έλλειψαν από την ιστορία των εθνών και της ανθρωπότητας, η έξοδος και η λύση δεν έρχεται με νόμους και αποφάσεις της όποιας πλειοψηφίας ούτε και με βίαιες περιστασιακές επαναστάσεις της εποχιακής μειοψηφίας αλλά αναζητούνται στις «φωνές εν τη ερήμω» των προφητών και στα σπαρακτικά δάκρυα των ποιητών και των μαρτύρων της εποχής. Είπε κανείς πως λείπουν προφήτες και ποιητές και μάρτυρες από την Ευρώπη; Όχι βέβαια! Απλώς ανήκουν στα ψιλά της εποχής και τους αγνοούν οι οιακοστρόφοι του Ευρωπαϊκού σκάφους και τους παίρνουν στο ψιλό οι αερόμυαλοι παπαγάλοι του Μηδενισμού και τα κινούμενα ερείπια της σύγχρονης υλιστικής και καταναλωτικής αποχαύνωσης .προκειμένου να διασκεδάσουν την ανία και την πλήξη της αποτυχίας των.

Αντί λοιπόν να αναζητηθεί με ταπείνωση και αυτογνωσία και περισυλλογή η ψυχή και η ταυτότητα της Ευρώπης και να αναδειχθούν με μετάνοια και γενναιότητα τα υγιή ελληνορωμαϊκά και χριστιανικά της στοιχεία σε μήτρα και σημαία και πορεία της σ’ ένα κόσμο που αναμένεται επιθετικός και αδίστακτος, αποτολμάται βιαστικά και ασυλλόγιστα η άρνηση του «Νου» και της «Καρδίας» της και η ηθελημένη βουτιά και περιδίνηση όχι στο άγνωστο αλλά στο χάος και στην απώλεια. Την ώρα που όλοι οι λαοί της γης και κάθε μειονότητα αναζητούν τις ρίζες τους και προσπαθούν να ξαναστήσουν το χαμένο τους πρόσωπο προκειμένου να αποφύγουν την αφομοίωση και την εξαφάνιση μέσα στο απειλητικό καμίνι και χωνευτήρι της παγκοσμιοποίησης, θλιβερός πρωτοπόρος η Ευρώπη, επιλέγει με περισσή έπαρση και αλαζονεία τον παραδοσιακό και θρησκευτικό αποχρωματισμό. Γιαυτό και θεωρούμε νόμιμο το ερώτημα: «Quowadis Europa?», καθώς και την υπόμνηση: «Σκληρόν σοι προς κέντρα λακτίζειν».
-Δε χρειάζεται υπεράσπιση το χριστιανικό Ευαγγέλιο στην Ευρώπη.

Αν ήταν δυνατό να αφαιρεθεί η ζωογόνα πνοή του από τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, τίποτε σχεδόν δε θα έμενε αφού η Ευρώπη έγινε ο κήπος και ο Χριστιανισμός τα φυτά, το νερό και το λίπασμα και η ζωντάνια και τα μύρα του. Γιαυτό και η σπουδή των ηγετών της Ευρώπης να την αποχριστιανίσουν δε μας ανησυχεί για το μέλλον του Χριστού και του Ευαγγελίου στην Ευρώπη αλλά μας τρομάζει η βεβαιότητα απώλειας γενεών και το επερχόμενο μακρόχρονο πνευματικό σκότος. Μοιάζει με την απόφαση του Ιουδαϊκού Συνεδρίου να θανατώσει τον Χριστό με την πεποίθηση ότι: «συμφέρει ίνα εις άνθρωπος αποθάνη υπέρ του λαού και μη όλον το έθνος απόληται» (Ιωάν. 11,50). Εκεί έπρεπε να αποθάνει ο Χριστός εδώ πρέπει να ταφεί και να αγνοηθεί. Η εισήγηση του Καϊάφα εξέφραζε την πλειοψηφία του παράνομου Συνεδρίου και έγινε εύκολα απόφαση και πράξη. Το αληθινό της όμως νόημα ως ακούσιας προφητείας δεν ήταν βέβαια δυνατό να κατανοηθεί από τυφλούς οφθαλμούς και πορωμένες καρδίες (Ιωάν. 12, 40), με αποτέλεσμα να δικαιωθεί πανηγυρικά η διάχυτη χριστιανική πίστη, ότι: «δύναται ο Θεός και εκ των λίθων εγείραι τέκνα τω Αβραάμ» (Ματθ. 3, 9).

Θα συμβεί άραγε το ίδιο και στην Ευρώπη; Μή γένοιτο! Γιατί θα χαθούν γενεές και θα περάσουν αιώνες, όπως συνέβη και με το Εβραϊκό έθνος, που οδηγήθηκε σε μαρασμό και απειλήθηκε με ολοκληρωτικό αφανισμό από προσώπου της γης. Και αν πρέπει να διατυπώσουμε τη γνώμη όχι μόνο του Ευρωπαίου πολίτη αλλά και του Έλληνα Ορθόδοξου Χριστιανού Ιερέα της Ευρώ πης έστω και με τον κίνδυνο να εκληφθεί ναρκισσιστική ή και χαιρέκακη, θα εκφράζαμε την πεποίθηση πως μόνο η Χριστιανική Ορθοδοξία έχει μέλλον στην Ευρώπη και στον κόσμο που φαίνεται να έρχεται. Το πρόβλημα της επηρμένης και πλανεμένης καθολικής και προτεσταντικής δυτικής Ευρώπης είναι η αδυναμία της από παλιά κυρίως όμως από την εποχή του Φωτίου του Μεγάλου και βέβαια από το οριστικό σχίσμα του 1054 να καταλάβει ότι η Εκκλησία του Χριστού δεν είναι απλά φορέας ηθικών διδασκαλιών και παράγοντας κοινωνικής αναγκαιότητας ούτε Οργανισμός επιβολής προγραμμάτων και δογματικών αληθειών ούτε έγκυρος διαιτητής στην παγκόσμια παλαίστρα ούτε κριτής της Οικουμένης αλλά κοινωνία προσώπων, σταυρωμένων με τον Χριστό, από αγάπη για τον Χριστό και για τους αδελφούς Του τους ανθρώπους και για τον κόσμο Του, προκειμένου να επικρατήσει η Βασιλεία Του που δεν είναι άλλη από τη μωρία και το σκάνδαλο του Σταυρού. Αυτά όλα όμως είναι εμπειρίες της Ορθοδοξίας, σχεδόν άγνωστες αν μη και αταίριαστες στη Δύση. Γιαυτό και η ευθύνη των ορθοδόξων λαών και πολιτών της Ευρώπης και ιδιαίτερα των πολιτικών και των εκλεγμένων με ορθοδόξους ψήφους βουλευτών και εκπροσώπων τους είναι αφάνταστα μεγάλη και μακάρι να την συναισθανθούν και να λειτουργήσουν ως Ισαπόστολοι και Πατέρες της πολύπαθης Ευρώπης και της σύγχρονης Εκκλησίας έστω και την τελευταία στιγμή.

Η όντως διορατική και Οικουμενική αντίληψη του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως αξιοποίησε ορθόδοξα και έγκαιρα την ευκαιρία που έδωκε ο Θεός με τις μετακινήσεις ορθοδόξων λαών στον Ευρωπαϊκό χώρο και έχει δημιουργήσει ένα δυναμικό ορθόδοξο «Παρών» τόσο σαν Μητροπόλεις και Ενορίες και Πλήρωμα όσο και σαν ορθόδοξη ζωή, διεκκλησιαστική συνεργασία και Οικουμενικός Διάλογος. Και αν προστεθεί σ’ αυτά η αντίστοιχη παρουσία των άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών στην Ευρώπη: Ρωσσίας, Βουλγαρίας, Σερβίας, Ρουμανίας, Ουκρανίας, Γεωργίας, Συρίας κλπ., μιλάμε πλέον για μια τεράστια πνευματική δύναμη και δυνατότητα της Ορθοδοξίας μέσα στην καρδιά των κρατών της Ευρώπης. Όχι για να ασκήσει προσηλυτισμό αλλά για να δείξει και την άλλη την άγνωστη έκφραση του Χριστιανισμού στην Ευρώπη σε μια εποχή μάλιστα που αμφισβητείται πολύπλευρα η δυτική του έκφραση. Δεν έχει ούτε θορυβώδεις ούτε προπαγανδιστικές ενέργειες η Ορθοδοξία στην Ευρώπη. Η παρουσία της ωστόσο είναι συναρπαστική και προβληματίζει. Ρωτήστε τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Κισάμου και Σελίνου κ. Ειρη ναίο και τον Γενικό Διευθυντή της Ορθόδοξης Ακαδημίας Κρήτης κ.Αλέξανδρο Παπαδερό, – για να παραπέμψω σε γνωστές σας προσωπικότητες – που είχαν και έχουν σταθερές και υψηλού επιπέδου και γόνιμες επαφές με την Ευρώπη και θα μείνετε κατάπληκτοι από τις προεκτάσεις και τις συνέπειες του δικού τους έργου στο δυτικοευρωπαϊκό χώρο Και φανταστείτε ποιος θα μπορούσε να είναι ο « Εθνικός » ρόλος της ευρωπαϊκής ελληνικής Ορθοδοξίας, αν είχε η ελλη νική διπλωματία τη βούληση (ή καλύτερα την εξυπνάδα) να συνεργαστεί με το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως και να αξιοποιήσει τις δυνατότητες της Ορθόδοξης Εκκλησίας μέσα στη χριστιανική Ευρώπη. Σήμερα Ναοί χτίζονται και αγιογραφούνται ενώ άλλοι πωλούνται από τους δυτικούς κατόχους των και αγοράζονται και μετατρέπονται σχετικά εύκολα σε ορθόδοξους.

Οι δυτικοί χριστιανοί ενοικιάζουν και πωλούν ευχαρίστως τις Εκκλησί ες τους στους Ορθοδόξους. Το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης που βάλαμε στον Άγιο Απόστολο Ανδρέα του Ντύσσελντορφ με φωτιστές Αγίους από όλες τις χώρες της: από την Κύπρο μέχρι την Αγγλία και από την Πορτογα λία μέχρι τη Ρωσσία, αποτελεί αντικείμενο συζητήσεων και προβληματισμών. Η περιβαλλοντική τοποθέτηση στην ίδια Εκκλησία μαζί και με τα αντιρατσιστικά και «Φεμινιστικά» μηνύματα που προτείνονται, έχουν προκαλέσει το θαυμασμό και την έκπληξη στους Γερμανούς που έρχονται ως σχολικές τάξεις και κοινωνι κές ομάδες να τα σπουδάσουν. Η σεμνή αλλά γόνιμη διέλευση από την πόλη μας των χαρισματικών Μοναχών της Γυναικείας Μονής Χρυσοπηγής Χανίων, σημειώθηκε έντονα και θετικά στον γερμανικό τύπο ενώ και μόνη η πληροφορία ότι Μοναχές Ορθόδοξες αγιογράφησαν τον Ναό διορθώνει στη συνείδηση του κάθε Γερμανού τη γνώμη που είχε για την Ορθόδοξη Εκκλησία. Και αυτά μόνο σαν ένα μικρό παράδειγμα για να φαντασθεί ο αναγνώστης τι γίνεται και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες με την Ορθοδοξία αφού δεν υπάρχει χώρα της Ευρώπης χωρίς την έντονη παρουσία της Ορθοδοξίας.

-Μαζί, τέλος, με τις ευχαριστίες και την ευγνωμοσύνη μας στο Μοναστήρι και στις Μοναχές που προαναφέραμε δε μπορούμε παρά να εκφράσουμε την απογοήτευση και τη θλίψη μας για το ξεκίνημα της «Άθρησκης Ευρώπης» στη χώρα των ιδεών που έθρεψαν και άνδρωσαν τη Χριστιανική Ευρώπη. Ο μέγας πολιτικός και τότε αρχηγός της κομμουνιστικής Σοβιετικής Ένωσης κ. Μιχαήλ Γκορμπατζώφ είχε τήν οξυδέρκεια και το θάρρος να υπογράψει την καταδίκη του άθεου Κομμουνισμού – κατά σύμπτωση άραγε; – την ημέρα των Χριστου- γέννων και άνοιξε το δρόμο για να ζητηθεί η βοήθεια της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ρωσσίας στην αναζήτηση και αναστήλωση της χαμένης ψυχής της χώρας του Και δε βρέθηκε ένας Χριστιανός και δε βρέθηκε ένας Έλληνας Ορθόδοξος Χριστιανός βουλευτής της Ευρώπης στη Θεσσαλονίκη να θυμίσει τον Απόστολο Παύλο και τους Ιεραποστόλους Κύριλλο και Μεθόδιο και τους Αποστόλους Πέτρο και Ανδρέα, που επίσης είναι φωτιστές της Ευρώπης και να διαμαρτυρηθεί για τη βεβήλωση αυτή της Θεσσαλονίκης και της Ελλάδας; Και θέλουμε ακό μη να παρακαλέσουμε όλους τους Βουλευτές και τους κυβερνήτες της Ορθόδοξης Ελλάδας μας να ανανήψουν έστω και την τελευταία στιγμή και να εκβιάσουν την αναφορά της Χριστιανικής Θρησκείας της Ενωμένης Ευρώπης στο υπό έγκριση Σύνταγμα. Μόνο στο φως του Ευαγγελίου, όπως το κράτησαν οι Πατέρες και οι Μάρτυρες της πίστεώς μας, μπορούν να προκόψουν και να καρπίσουν τα μεγάλα ζητούμενα της Ειρήνης, της Αγάπης, της Δικαιοσύνης, του αλληλοσεβασμού και της αξίας του Ανθρώπου και της Δημιουργίας, που θέλει να επαγγέλλεται και να υπηρετεί η Ενωμένη Ευρώπη. Και αν πάντως αμφιβάλλουν οι πολιτικοί μας για την δομική και ουσιαστική αξία του Χριστιανισμού στην Ευρώπη που ψηφίζουν χωρίς να μας ρωτούν, ας προσέξουν τουλάχιστο, μήπως από μια Ευρώπη Ά-Χριστη τους προκύψει αργότερα μια Μωαμεθανική ή Άχρηστη Ευρώπη.