Σύντομος βίος του Αγίου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου

Σε μια πρώτη περιοδεία του φέρεται να βρέθηκε ο Ανδρέας στην ευρύτερη περιοχή του πόντου, στη Σινώπη, στη Σαμψούντα, στην Τραπεζούντα, τον Καύκασο και τη σημερινή Γεωργία. Επέστρεψε στα Ιεροσόλυμα για λίγο και διέσχισε αργότερα την Αντιόχεια, την Έφεσο, τη Νίκαια της Βιθυνίας, τη Νικομήδεια και τη γνωστή Χαλκηδόνα για να επιστρέψει και πάλι στη Σινώπη, όπου και βασανίζεται σκληρά και σώζεται με ανέλπιστο θαύμα. Κηρύττει παντού, βαπτίζει και εγκαθιστά Επισκόπους, περιοδεύει και πάλιν σε πόλεις του Πόντου, της Σκυθίας, της Σογδιανής, της νότιας Ρωσίας και της Ουκρανίας και ιδρύει την Εκκλησία του Βυζαντίου με πρώτο Επίσκοπο τον Στάχυ. Η αρχαία αυτή ελληνική αποικία, με στέρεες πλέον χριστιανικές βάσεις θα μετεξελιχθεί αργότερα στη Μητέρα των Εκκλησιών Κωνσταντινούπολη, όπου είναι μέχρι και σήμερα η έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Η καρποφόρος πορεία του Αποστόλου συνεχίζεται στη Θράκη και τη Μακεδονία, όπου κατά τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη: «διεπορεύετο τας καθ΄ έκαστον τόπον πόλεις περιερχόμενος, κηρύσσων, νουθετών, νοσούντας ιώμενος, ιερείς τελειών και πολλούς προς την σωτηρίαν καθοδηγών». Δεν είναι ακριβώς γνωστή η εντός Ελλάδας πορεία του Αποστόλου μας, κάποτε πάντως διά μέσου Θεσσαλίας και Ηπείρου εγκαθίσταται στην Πάτρα. Στους πολυπληθείς πιστούς προστίθεται ενωρίς ο Ρωμαίος Ανθύπατος Λέσβιος, η σύζυγος του διαδόχου του Λεσβίου, νέου Ανθυπάτου Αιγεάτου, Μαξιμίλλα και ο αδελφός του Αιγεάτου, σοφός μαθηματικός Στρατοκλής. Η θαυματουργική θεραπεία του Λεσβίου και της Μαξιμίλλας από τον Άγιο Ανδρέα συναρπάζει το πλήθος και σταθεροποιεί για τους αιώνες πλέον την Εκκλησία των Πατρέων. Μετά από σκληρά βασανιστήρια λαμβάνει εκεί ο Πρωτόκλητος Ανδρέας τον ποθητό στέφανο του Μαρτυρίου πάνω σε σταυρό ελιάς σε σχήμα Χ. Η ευσεβής Μαξιμίλλα και ο Στρατοκλής, που έγινε ο πρώτος Επίσκοπος Πατρών, θάβουν με τιμές το Άγιο Λείψανο στον τόπο που βρίσκεται σήμερα ο περικαλλής ναός του Αγίου Ανδρέα και η Αγία Κάρα του, την οποία επέστρεψε η Καθολική Εκκλησία το 1964.